Met Duitsland+ naar Berlijn
Na een aantal online ontmoetingen in het kader van het Duitsland+ programma was het tijd om elkaar in het echt te leren kennen. Deze ontmoeting vond plaats tijdens, jawel, een volledig vanuit het DIA georganiseerde reis naar Berlijn!
Een onderdeel van het Duitsland+ programma was de Berlijn-excursie van 16 t/m 19 juni 2022. Een vol programma met een bezoek aan de Nederlandse ambassade en de Bondsdag, een poëziefestival bij de Akademie der Künste, een lezing van MerlijnSchoonenboom bij het Humboldt Forum en een pubquiz over Duitsland. Een aantal studenten kreeg de gelegenheid om samen met enkele Nederlandse onderzoekers en hoogleraren in Berlijn in gesprek te gaan met de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) Robbert Dijkgraaf. Om een impressie te geven van de Duitsland+ Berlijnreis, hebben Kelsey en Marije, twee studenten van de bachelor Duitslandstudies aan de UvA, een kort ervaringsbericht geschreven.
Gesprek met minister Dijkgraaf
Donderdag 16 juni 2022
Minister van OCW Robbert Dijkgraaf was in juni op werkbezoek in Berlijn, waar hij onder andere in gesprek ging met zijn Duitse collega Bettina Stark-Watzinger over de toekomstige samenwerking tussen Nederland en Duitsland op het gebied van onderwijs, wetenschap en onderzoek.
Minister Dijkgraaf was ook zeer geïnteresseerd in de ervaringen van Nederlandse onderzoekers en studenten in Duitsland. Drie studenten van het Duitsland+ programma Julian, Jenny en Kelsey waren samen met een aantal Nederlandse onderzoekers, wetenschappers en docenten in Duitsland uitgenodigd op de Nederlandse ambassade te Berlijn voor een gesprek met de minister. Doel van dit gesprek voor de minister was Nederlands internationale verbanden in het onderwijs te optimaliseren. Enige thema’s die aan bod kwamen, waren het perspectief van Nederlandse studenten, hun visie op studeren in Duitsland en verbeterpunten voor de Nederlands-Duitse onderwijssamenwerking.
De Nederlandse studenten en onderzoekers die met minister Dijkgraaf in gesprek gingen. V.l.n.r: Susanne Buiter, Rutger Schlatmann, Jitske Jasperse, Robbert Dijkgraaf, Kelsey Winkel, Gerard Meijer, Jenny de Jong en Julian Konig.
Wij als studenten noemden de vele keuzemogelijkheden van vakken aan de Duitse universiteiten, de aanzienlijk lagere kosten van het onderwijs (je betaalt geen collegegeld bijvoorbeeld) en de beleefdheid en waardering tussen studenten en docenten als positieve punten. Verbeterpunten voor de toekomst, om studeren in Duitsland aantrekkelijker te maken voor Nederlandse studenten, liggen vooral in het versimpelen van de bureaucratie tussen beide landen en de promotie van de mogelijkheid onder zowel middelbare scholieren als studenten om in Duitsland te studeren of onderzoek te doen.
Zelf sluit ik mij, Kelsey Winkel, als studente Duitslandstudies te Amsterdam volledig aan bij deze gedachten. Aan het begin van mijn Bachelor Duitslandstudies lag mijn interesse vooral bij de Duitse geschiedenis en taal, maar gaandeweg heb ik Duitsland in een veel bredere zin leren kennen en is mijn blik op Duitsland en zijn relatie met zowel Nederland als Europa en de wereld vergroot. Samenwerking van Nederland met Duitsland biedt perspectief op verschillende gebieden, wat ons Duitslandexperts kansen op de arbeidsmarkt biedt. De loopbaanmogelijkheden voor ons zijn veelzijdig en divers. In ondernemingen en bedrijven, tot in de politiek, overheidsorganisaties, het onderwijs of de cultuursector: Duitslandexperts komen van pas.
Deze veelzijdigheid aan mogelijkheden spreekt mij bijzonder aan. Om mij nog meer te verdiepen in de Duits-Nederlandse relaties heb ik de keuze gemaakt om na de zomer de Joint Degree Nederland-Duitsland-Studies te volgen aan de Radboud Universiteit en de Universität Münster.
Zoals ook in het gesprek met de minister al naar voren kwam, laat mijn voorbeeld goed zien dat er kansen liggen voor Nederlandse studenten in Duitsland. Mijn ervaring met het studeren in Duitsland is erg positief. Gedurende een half jaar studeer ik in Berlijn, waar ik veel in aanraking kom met de Duitse cultuur en taal. Niet alleen zijn de keuzemogelijkheden in vakken veel groter en is het collegegeld lager, studenten krijgen ook de mogelijkheid deel te nemen aan verschillende activiteiten als Hochschulsport en ze kunnen voor een laag bedrag eten in de mensa. Wat betreft taalbarrière: bijna alle colleges worden in het Duits gegeven, maar na een paar weken is dit geen probleem meer. Wel denk ik, zoals ook in het gesprek met de minister naar voren kwam, dat de meer Nederlandse studenten naar Duitsland gaan wanneer er meer colleges in het Engels aangeboden zouden worden.
Verdere kansen voor toekomstige samenwerking tussen Nederland en Duitsland op gebied van onderwijs, wetenschap en onderzoek liggen volgens de ervaringsdeskundigen en studenten op gebied van het aanbieden van meer ‘joined degree’-opleidingen en het oplossen van grensoverschrijdende problemen zoals klimaatverandering door onderlinge samenwerking van instituten uit beide landen. Tijdens het gesprek toonde minister Dijkgraaf zijn oprechte interesse in ons als studenten, de nieuwe generatie, en luisterde hij aandachtig naar onze ervaringen en ideeën.
De Nederland-Duitse samenwerking kan voor Nederland kansen bieden, maar bevestigt ook haar huidige onderwijskwaliteit in positieve zin.
Nederlandse ambassade te Berlijn
Vrijdag 18 juni 2022
Het voor de meeste studenten als hoogtepunt van de Berlijnreis gewaardeerde programmaonderdeel was het bezoek aan de Nederlandse ambassade. Hier volgde na een warm welkom een voorstelronde, waarin alle aanwezigen hun achtergrond en interesses deelden. Ook werd ons gevraagd wat ons het meest verbaasd heeft in Duitsland. Daardoor kwamen veel verrassende culturele verschillen boven water. Die komen ook tijdens onze maandelijkse Zoom-meetings veel ter sprake. Wat maakt studeren in Duitsland nou zo anders dan studeren in Nederland? Waar lopen we als Nederlandse studenten tegenaan? Welke verschillen en/of overeenkomsten hebben ons positief verrast?
Groepsfoto met alle deelnemers voor de Nederlandse ambassade.
Na deze uitgebreide voorstelronde kregen we een rondleiding door het ambassadegebouw, te vinden aan de Klosterstraße 50 te Berlijn en ingehuldigd in 2004. Het gebouw ‘an sich’ is al erg interessant: het is door de Nederlandse architect Rem Koolhaas ontworpen. De stijl is modern en strak en er is gebruik gemaakt van bijzondere materialen als beton en hout. Verzacht is dit met kunst en verschillende kleuren design. Het meest bijzondere is het ‘traject’, een glazen soort trappenhuis dat alle acht verdiepingen van de ambassade verbindt en het middelpunt van het gebouw vormt. Vanuit een bepaald punt binnen het ‘traject’ heb je via een raam een fantastisch uitzicht op de televisietoren (Fernsehturm).
De medewerkers van de ambassade gaven ons een uitgebreide impressie van wat zich binnen de ambassade afspeelt en vooral wie zich daarvoor inzetten. Verdeeld over drie afdelingen, Cultuur en Communicatie, Politiek en Onderwijs en Wetenschap, kregen wij een kijkje in de dagelijkse gang van zaken en werd ons van elke afdeling een casus gepresenteerd. Zo wilde de afdeling voor Onderwijs en Wetenschap bijvoorbeeld input hoe je meer Nederlandse studenten kan stimuleren om in Duitsland te gaan studeren of onderzoek doen. Aan ons de uitdaging om daar 60 minuten over na te denken en onze bevindingen en ideeën te delen. Als reactie op onze korte pitches kregen we vragen van de beleidsmedewerkers en attaches van de desbetreffende afdeling. Zij bleken verrast over de uitkomsten en zeiden dat onze perspectieven en ideeën wellicht bijdragen aan toekomstig beleid. Zo heeft een groep bijvoorbeeld bedacht om een studiereis met scholieren naar diverse Duits universiteiten te organiseren om zo al vroeg een indruk te krijgen van leuke Duitse steden en het studentenleven daar. Het bezoek aan de ambassade heeft ons een bredere kijk van van het werk van het ministerie van Buitenlandse Zaken gegeven door te laten zien hoeveel verschillende afdelingen op een ambassade bezig zijn.
Een groepje studenten werkt aan een case bij de Nederlandse ambassade
Bezoek aan de rijksdag
Zaterdag 19 juni 2022
De laatste dag van onze Berlijnreis stond in het teken van de Duitse geschiedenis, met name de geschiedenis van de stad Berlijn. In de ochtend bezochten we de Rijksdag, een gebouw wat als geen ander het zinnebeeld van de beladen Duitse geschiedenis is. In het midden van het Rijksdaggebouw bevindt zich de Duitse Bondsdag.
Tijdens de rondleiding in de Bundestag.
Een gids friste in de plenaire vergaderzaal van de Bondsdag ons geheugen op over de geschiedenis van het gebouw. Belangrijkste hierin was natuurlijk de Reichstagbrand in 1933, en de wederopbouw die 1961 begon (voor meer informatie over de rijksdag is dit artikel een aanrader). We kregen een mooi overzicht van hoe het Duitse parlement ingericht is. Over de opstelling van de stoelen, de keuze voor niet één maar twee vlaggen van de Europese Unie (waarvan een in de vergaderzaal en een op het dak), de rol van de Bundesrat – vergelijkbaar met de Nederlandse Eerste Kamer - en nog veel meer. Interessant was dat de gids vaak een vergelijking met Nederland probeerde te maken, en hiervoor vaak vroeg hoe bepaalde zaken in de Nederlandse politiek geregeld zijn. Hij gaf aan dat waar veel Nederlanders het een en ander over het Duitse politieke systeem weten, dit andersom niet te zeggen valt. Zo werd de tour door de Bondsdag voor eens een interessante uitwisseling over de verschillen en overeenkomsten tussen de Duitse en Nederlandse politiek. Op het einde van de tour hebben we ook de beroemde koepel van Bondsdag bezocht. Vanuit hier heb je een blik van bovenaf op de parlementszaal maar ook over Berlijn.
Merlijn Schoonenboom vertelde ons over de geschiedenis van het Humboldt Forum
Ook meedoen met Duitsland+
Spreekt een excursie naar Berlijn met een groep gelijkgezinde studenten en onderzoekers jou ook aan? Alle studenten die van Nederland naar Duitsland gaan voor studie, stage of onderzoek kunnen deelnemen. Lees meer over het Duitsland+ programma.