"Ik heb genoten tot het laatste moment!"
Interview met Angelique van Knippenberg die in 2016 een semester aan de TU Dresden studeerde.
Waarom ging je in Dresden studeren?
Ik doe de lerarenopleiding Duits aan de Fontys Hogeschool in Sittard. Als onderdeel daarvan wordt van je verwacht dat je in je derde jaar naar Dresden gaat om een vaksemester Germanistik aan de TU Dresden te volgen. Hierdoor wordt je Duits nog vloeiender door volledige onderdompeling in Duitsland. Hoewel Fontys ook voor andere opties openstond, koos ik voor Dresden omdat mijn docent daar veel ervaring mee had. Dat maakte de organisatie wat makkelijker. Daarnaast was ik al een keer in Dresden geweest toen ik een vriendin bezocht die daar op dat moment studeerde en wist ik dus al een beetje wat ik kon verwachten. Wat ik daar ging doen, werd deels door de opleiding bepaald. We hadden ook de mogelijkheid om nog wat vakken zelf te kiezen, waardoor je zelf ook een beetje de regie hebt.
Wat moest je allemaal regelen voor je verblijf?
De voorbereiding was een hele klus, wat heb ik daar veel tijd in gestoken! Gelukkig had ik twee medestudenten die ook naar Dresden gingen dat semester. We hebben veel aan elkaar gehad en ook vanuit Fontys hebben we begeleiding gekregen. We hebben vooral veel tijd besteed aan het aanvragen van een Erasmusbeurs en het lezen van Duitse stukken, die erg op niveau waren. Gelukkig hielp onze docente ons daarmee. Ik geef dan ook altijd de tip om je te laten helpen bij het lezen van belangrijke documenten of om ze in een andere taal te laten opsturen. Ik zou het zelfs lastig vinden om deze in het Nederlands te lezen, laat staan in een vreemde taal. De reis naar Dresden was comfortabel: ik werd gehaald en gebracht, waardoor ik 800 kilometer verderop toch mijn eigen spulletjes had. Het vinden van een kamer was niet moeilijk, vooral omdat je veel online kon regelen en ik direct wist wat ik wilde. Mijn tip voor iedereen die in Duitsland wil studeren: begin op tijd! Dat scheelt een hele hoop kostbare tijd die je eigenlijk in je stad van bestemming wilt besteden aan andere dingen.
Wat was je eerste indruk van het leven in Duitsland?
Ik kende Dresden alleen maar uit geschiedenisboeken en was er één weekendje op bezoek geweest. De stad is gelukkig veel meer dan dat wat ik er al van wist! Wat ik meteen bij aankomst leuk vond, waren de mensen en de kamer die ik had. Ik had ervoor gekozen om in een multicultureel huis te trekken, waar ongeveer 200 mensen woonden. Het was een gigantisch gebouw, nog uit de DDR-tijd. Alhoewel het er niet altijd even schoon was, waren de mensen echt super. Meteen bij aankomst werd ik begroet en voelde ik me welkom. Ook gaf het mij een rustig gevoel dat ik dit gebouw al eens had gezien. Een vriendin van mij had hier in 2015 gewoond.
Daarnaast viel me meteen op dat ik wel heel erg veel handtekeningen moest zetten en dat het overal langer duurde dan ik had verwacht. Ik raad andere studenten dan ook aan hier rekening mee te houden, vooral als je naar de Behörde gaat om je in- of uit te schrijven. Ik heb bijvoorbeeld anderhalf uur bij de bank gezeten om een rekening af te sluiten. Van mijn medestudenten hoorde ik later dat er wel online banken zijn waar je een rekening kunt afsluiten voordat je naar Duitsland gaat, dat is volgens hen een stuk fijner. Een creditcard is overigens ook geen overbodige luxe. En je moet er rekening mee houden dat je bijna nergens met je pinpas kunt betalen. Ik vond dit wel een groot verschil met het westen van Duitsland waar dat intussen bijna overal wel kan. In Dresden niet! Dit is voor mij dan ook typisch Duits: “Nur Bares ist Wahres!”
Hoe vond je het om te studeren aan een Duitse universiteit?
Ik volg in Nederland een opleiding op HBO-niveau waar je ook veel ervaring in de praktijk opdoet door stage te lopen. Ik vond het volgen van de colleges aan de TU Dresden heel zwaar omdat de colleges zo lang waren. Sommige duurden gemakkelijk drie uur. Ik ben zelf erg energiek en kon vaak mijn energie niet kwijt in de les. Daarom past een praktijkgerichte opleiding geloof ik ook beter bij mij. Daarnaast merkte ik dat de omgang met medestudenten anders was: het is heel normaal om je medestudenten met Sie aan te spreken, alsof het je docent zou zijn. In Nederland is het allemaal wat minder hiërarchisch en heeft de docent naar mijn mening ook wat minder aanzien. Verder vond ik het opvallend dat ik maar les had van één docent. Dit was gelukkig wel een hele leuke docent die echt passie voor zijn vak had en er begrip voor had dat je er als Erasmusstudent niet alleen bent om zijn lessen te volgen. Hij motiveerde de onderdompeling en het contact tussen culturen op deze manier alleen maar meer!
Wat is het leukste dat je hebt meegemaakt?
Het allerfijnste was voor mij het gevoel van ultieme vrijheid en het leren kennen van andere culturen. Je kan tijdens een Erasmussemester heel veel doen, in een relatief korte tijd. Ik heb veel nieuwe mensen leren kennen uit allerlei landen en daardoor een hele andere kijk op sommige culturen gekregen in positieve, maar ook in minder positieve zin. Alhoewel ik niet wil generaliseren, ben ik er achter gekomen dat lang niet alle Italianen even vriendelijk zijn, maar Duitsers helemaal niet zo saai zijn als ik dacht. Spanjaarden zijn eerder koel dan lief en niet alle Syriërs zijn economische vluchtelingen. En wat je ook doet, er is altijd wel iemand uit China die ergens beter in is dan jij. Ik heb met de mensen die ik in Dresden leerde kennen een heleboel leuke dingen gedaan, die ik normaal nooit zou doen. Ik heb geleerd van iemand uit India hoe je Indiase curry kunt maken en ik heb hem geleerd wat echte Hollandse kost is. Te gek, toch?
En wat was het minst leuk?
Ik kreeg op een gegeven moment wat last van heimwee. Ik kom uit een heel groot gezin dat op dat moment best leuke, maar ook minder leuke dingen doormaakte. Er zijn momenten geweest dat ik dacht “Oh, ik zou zo graag naar huis willen!’’ Maar achteraf ben ik zo blij dat ik, terwijl ik in het begin absolúút niet naar Duitsland wilde voor zo’n lange tijd, geen enkele keer naar huis ben gegaan. Ik heb genoten tot het laatste moment!
Heb je tips voor studenten die overwegen in Duitsland te studeren?
In het begin vond ik het lastig om te gaan. Ik dacht: Wat komt er op me af? Wat moet ik verwachten? Als je die angst hebt, lees je dan goed in. Ik heb bijvoorbeeld informatie opgevraagd over een Buddy-programma en ik kreeg in Dresden een insider die me allemaal tips gaf en meenam naar te gekke feestjes. Dat vond ik heel gaaf! Daarnaast kan ik studenten aanraden om je op tijd te informeren over een studiebeurs. Ik kwam er achteraf achter dat ik recht zou hebben gehad op meer geld. Dat is natuurlijk jammer. Bezoek eens een workshop over studeren in Duitsland. Hier hoorde ik heel veel dingen die die niet alleen voor mij, maar zelfs voor mijn docent nieuw waren. En zorg dat je je vooraf hebt ingelezen over de eisen die worden gesteld voordat je mag beginnen aan een bepaalde studie in Duitsland. Mijn klasgenootjes en ik hadden geen problemen met de taal, maar we zagen ook studenten die niet konden aantonen dat ze een bepaald niveau Duits beheersten. Zij mochten daarom niet meteen vanaf het begin met bepaalde vakken beginnen. Ik kan je ook aanraden van tevoren goed te checken wat er wel en wat er niet in je kamer/woonplek aanwezig is. Er zijn altijd mensen die veel te veel of juist veel te weinig spullen meenemen.
Na aankomst moet je niet vergeten goed gebruik te maken van je studentenpas, het Semesterticket. Ik heb in Dresden bijvoorbeeld een fitnessabonnement afgesloten, waar je met je studentenpas vaak veel korting krijgt. Daarnaast kun je goedkoop eten bij de Mensa, dat eten is goed te doen. En met die studentenpas reis je trouwens niet alleen in Dresden, maar in heel de deelstaat Saksen gratis in de regionale treinen. Te gek, toch? Ik kon dus gratis naar steden als Leipzig, Pirna enz. Nog een tip: blijf je niet een compleet semester, dan kun je geld terug krijgen vanwege dat reisproduct bij de StuRa. Wat betreft de colleges: ik ben bij mijn docent op gesprek geweest voordat de lessen startten. Dat was prettig, omdat hij me al even gezien had en we even één op één konden kletsen. Ik kan je wel aanraden iemand om hulp te vragen als het om studiepunten/ECTS gaat. Dit was een van de meest complexe dingen toen ik in Duitsland zat en alhoewel ik de Duitse taal goed beheers, was dit toch wel lastig.
Verder kan ik algemeen aanraden om open te staan voor dingen die je normaal nooit zou doen en voor andere culturen. Praat met mensen die ook uit het buitenland komen, vooral als je Duits niet zo goed is. Met hen vind je snel overeenkomsten, want iedereen die niet uit Duitsland komt, zit bij voorbaat al in een vergelijkbare situatie als jij. En ga ook eens alleen op pad! Zo leer je jezelf ook beter kennen. Experimenteer! Ik ben hierdoor teruggekomen als een ander mens. Kortom: geniet! Alhoewel ik hier en daar wat Heimweh had en mijn familie en vrienden miste, denk ik vaak terug aan de tijd die ik in Duitsland heb doorgebracht. Ik zou best nog een keer terug willen en ik ben zo blij dat ik het heb gedaan. Deze mooie herinneringen pakt niemand mij meer af!
