“Ik sliep in een villa van een Studentenverbindung”
Ervaringsbericht van Kas de Valk, die in het wintersemester 2015/2016 in Dresden studeerde.
Tot nu toe was mijn verblijf in Duitsland een erg leuke en bijzondere ervaring. Dresden is een mooie en bruisende stad. Ik zal hier nog twee maanden doorbrengen, maar ik kan na vier maanden al wel vertellen hoe het er hier aan toe gaat.
Een kamer vinden
Het is vrij lastig om op afstand een kamer te regelen in Dresden. Er is genoeg aanbod, maar vaak willen de huisgenoten dat je langs komt om kennis te maken. Uiteindelijk was het via wg-gesucht.de en Skype gelukt: ik had een kamer in een leuk appartement met twee meisjes aan de Nürnberger Straße. Hier kon ik echter de eerste twee weken nog niet in, terwijl ik al in Dresden moest zijn om mij te kunnen inschrijven bij de Technische Universität. Voor een slaapplek kon ik gelukkig terecht bij een ‘Studentenverbindung’, het Corps Altsachsen. Dat is een kleine studentenvereniging waar ze doen aan zwaardvechten. Om nieuwe studenten in Dresden te ondersteunen hebben ze een ‘Bettenlager’ in de villa waar ze met z’n allen wonen: een ruimte waar je tegen een kleine vergoeding kan logeren tot je een kamer hebt. Ik kon me geen betere integratie in Dresden wensen. De jongens hebben mij alles uitgelegd over de stad, de universiteit en het uitgaansleven. Ik heb ook veel met ze gelachen en gedronken. Al met al een gouden ervaring en echt aan te raden voor uitwisselingsstudenten uit Nederland.
De Duitse taal
Voor het overleven in Duitsland is een goede basis in Duits echt vereist. Niet alleen voor op de universiteit, maar vooral in de omgang met mensen. Gelukkig was mijn Duits al redelijk goed, maar er is toch altijd een groot verschil tussen schoolduits en Duits in de praktijk. Veel Duitsers spreken in een dialect en zijn daardoor niet altijd goed te verstaan. Je komt er uiteindelijk wel in, maar het is af en toe toch overschakelen naar Engels of handen en voeten. Dit laatste vooral, omdat de meeste Duitsers niet bijzonder goed zijn in Engels. Ook met de colleges en projecten was het in het begin flink aanpoten. Het jargon is breed en daardoor moeilijk te begrijpen. Na twee weken hield ik al mijn eerste presentatie in het Duits, toch behoorlijk eng. Uiteindelijk liep het wel los en hebben de meeste Duitsers veel begrip voor uitwisselingsstudenten en hun moeilijkheden met de Duitse taal. Na verloop van tijd gaat het steeds makkelijk. Je gaat zelfs in het Duits denken.
Het verschil tussen Duitse en Nederlandse universiteiten
In Duitsland wordt elk semester afgesloten met eindpresentaties en tentamens. Tot die tijd heb je eigenlijk geen tentamens. Deadlines zijn er echter meer dan genoeg. De studiedruk ligt niet zo hoog als in Nederland, maar het wordt tegen het einde steeds drukker. Het academisch kwartier, het eerste kwartier dat je te laat kan komen voor een college, is hier net zoals in Delft wel bekend. Verder is alles hier een stuk bureaucratischer dan in Nederland. Voor het inschrijven in de gemeente, de universiteit of voor tentamens moet je langs verschillende loketten en kantoren op verschillende tijdstippen. Het systeem is –anders dan Nederlanders denken- niet heel efficiënt. Zodra ze ergens aan beginnen, doen ze het goed en gründlich, maar voordat het balletje gaat rollen gaat er eerst een groot ambtenaren- of kantoor apparaat overheen.
Cultuurverschillen
Cultureel gezien zijn er ook grote verschillen. De Duitsers zijn een stuk hiërarchischer dan Nederlanders. De professor is de baas en hij mag studenten afvlammen als hij dat nodig acht. Het lijkt een groot nadeel, maar het heeft ook een voordeel. Door het respect dat wordt afgedwongen door bepaalde diploma’s en certificaten, hebben studenten en andere Duitsers ook veel meer respect voor iemand ‘die er voor geleerd heeft’. Duitsers zijn in de formele omgang een stuk beleefder en afwachtender. In de trein schreeuwt niemand door zijn telefoon en jonge mensen staan beleefd op voor oude mensen. In de persoonlijke omgang zijn Duitsers een stuk stugger. Er zijn grote verschillen tussen de Duitsers onderling, maar ik kan met enige zekerheid zeggen dat Duitsers meer individueel zijn ingesteld. Als we bijvoorbeeld met z’n allen thuis zijn, kookt iedereen toch apart. Maar compleet afgeschermd van de rest van de wereld zijn ze dan ook weer niet. Als je vraagt of ze mee iets gaan drinken, dan gaan ze gezellig mee. Maar toch heb ik deze individualiteit in vrijwel heel studentikoos Dresden gezien. Van vriendjes die in Aken en München studeren, heb ik ook soortgelijke verhalen gehoord. Uiteindelijk is dit denk ik een fundamenteel cultureel verschil en kan je er eigenlijk alleen maar in meegaan.
Uitgaan in Dresden
In Dresden heb je mooie gebouwen, leuke musea en vooral genoeg uitgaansgelegenheden. Qua technofeesten en gezellige kroegjes ben je hier in Dresden aan het goede adres. De Altstadt, dat deels gereconstrueerd is na de oorlog, en de Neustadt, het kroegengedeelte van de stad dat is gespaard van de bombardemenden, zijn rijk aan kroegjes, barretjes en restaurantjes. Verder is er een industriegebied, das Industriegelände, waar de meeste fabrieken zijn omgetoverd tot clubs of kunsthallen.
Advies voor andere Nederlanders in Dresden
Ik kan een uitwisselingssemester naar Dresden ontzettend aanraden. Ondanks dat het Duitse studentenhuisleven niet zoals het Nederlandse is, hebben die Duitsers ook veel goede kanten. Ze zijn erg trouw, attent en ook heel behulpzaam. Als je iets duidelijk wilt maken en je komt er niet goed uit in het Duits proberen ze je toch altijd goed te verstaan. Verder is de universiteit van een prima niveau. Ze zijn niet zulke vrije denkers als de Delftse ontwerpers, maar ze zijn wel heel technisch en degelijk. In combinatie met een ‘harde werkers’-mentaliteit heb ik eigenlijk tot nu toe alleen maar fijne projectgroepjes gehad. Geen enkele valt eruit en iedereen doet echt zijn best om het project zo goed mogelijk te voltooien. Dat is een positief verschil ten opzichte van Nederland. Verder is nieuwe uitwisselingsstudenten aan te raden hun Duits voor te bereiden. Ik heb in Nederland aan de Goethe-Institut in Rotterdam een cursus Duits gevolgd, en zonder die cursus had ik het een stuk lastiger gehad in het begin. Verder heb ik het advies om ruim voor het begin van het semester naar Dresden te gaan. Je leert zo de stad, de taal en de mensen kennen. Je kan zo ook makkelijk bij verschillende instellingen langs voor een kamer. Logeren in een hostel of een adres zoals Altsachsen ook prima betaalbaar en erg gezellig. Het is even inkomen, maar uiteindelijk ken ik geen enkele Erasmusstudent die het er niet naar zijn zin heeft hier.
