Natuurkunde in Aken aan de RWTH
Net over de grens ligt een van de beste universiteiten voor natuurkunde in Europa. Aan de Rheinisch Westfälische Technische Hochschule in Aken is een van Duitslands grootste natuurkundefaculteiten gevestigd. Studenten hebben niet alleen profijt van deze grote faculteit maar ook van de intensieve samenwerking met het nabijgelegen Forschungszentrum Jülich, een van de grootste onderzoeksinstituten van Europa op het gebied van natuurkunde en supercomputing. Aken biedt de bachelor natuurkunde aan in het Duits maar de master is sinds een aantal jaar volledig Engelstalig.
We interviewden twee Nederlanders aan de natuurkundefaculteit van Aken. Marlou Slot volgde zowel haar bachelor als haar master aan de RWTH. Barbara Terhal werkt als hoogleraar theoretische natuurkunde in Aken.
Marlou ging naar Aken omdat ze graag een exacte studie wilde volgen, maar tegelijkertijd ook een andere cultuur wilde leren kennen: “Na de middelbare school ben ik gelijk naar Aken gegaan om daar natuurkunde te gaan studeren. Doordat de bachelor helemaal in het Duits is, heb ik veel Duits geleerd.” De stap om in het buitenland te gaan studeren viel haar erg mee: “Bij mij is het eigenlijk heel vloeiend gegaan. Ik ben heel goed in de groep Duitsers opgenomen en inmiddels voelt Aken helemaal als mijn thuis. Het is mijn tweede natuur geworden om Duits te spreken.”
Barbara Terhal gelooft dat het een goede keuze is voor Nederlanders om in Aken natuurkunde te gaan studeren: “Nederland is maar een kleine vijver. Voor studenten die voelen dat Nederland te klein is en naar het buitenland willen, geeft Aken dat perspectief. Duitsland is een veel groter land met een andere dynamiek en in die zin is er meer mogelijk, meer aansluiting tot wereldonderzoek.” Marlou merkt dat natuurkunde in de Duitse samenleving een heel andere status heeft dan in Nederland: “Voor natuurkunde is Duitsland een heel belangrijk land en je wordt als natuurkundige door bedrijven heel erg gewaardeerd. Je kunt bij veel bedrijven als natuurkundige aan de slag. Bijvoorbeeld bij de auto-industrie en bij bedrijven als Siemens of Bosch. Maar ook bij banken. Er zijn echt heel veel mogelijkheden voor natuurkundigen in Duitsland.”
Ook al tijdens de studie zijn de mogelijkheden voor studenten natuurkunde in Aken groot. Marlou: “Je hebt een enorme keuze aan vakken. Bijvoorbeeld vastestoffysica en deeltjesfysica. En ook buiten de natuurkunde kun je heel veel dingen doen. Dus meer in richting werktuigbouwkunde, scheikunde of elektrotechniek. Omdat de universiteit zo groot is, kunnen ze heel veel vakken aanbieden. En binnen de natuurkunde zijn de twee richtingen vastestoffysica en deeltjesfysica heel sterk, zowel theoretisch als experimenteel, en daarin bieden ze hoog kwalitatief onderwijs.”
De faciliteiten voor studenten zijn goed. Ze hebben profijt van de samenwerking met het Forschungszentrum Jülich en andere wetenschappelijke instituten in en rond Aken. Marlou: “Je kunt je scriptieonderzoek ook aan één van deze instituten doen. Zo is er bijvoorbeeld het Frauenhofer-Instituut voor lasertechniek. Dan is er een Helmholz-Instituut voor biomedische technologie. En er is het Forschungszentrum Jülich, 30 km buiten Aken. Een enorm onderzoekscentrum met 5000 medewerkers en alle faciliteiten, hoogstaande apparatuur en heel veel geld om onderzoek te doen. Ik vind het geweldig dat er zo’n stimulerende onderzoekscultuur is. Geld is geen probleem. Vaak is dat is heel moeilijk, dat er genoeg geld is om je onderzoek te doen precies zoals jij het wilt. Want natuurlijk zijn er soms goedkopere methodes maar die zijn ook minder precies. In Aken heb je de mogelijkheid om je onderzoek op het hoogste niveau te doen. Omdat er zoveel instituten zijn kan je ook soms daarheen gaan om een meting te doen die je op je eigen instituut niet kunt doen. Zo is er ook een grote wetenschappelijke uitwisseling.” Zelf schreef Marlou haar scriptie over koolstof nanobuisjes, die onder andere in sensoren en zonnecellen worden gebruikt.
Dat de master natuurkunde Engelstalig is, was een bewuste keuze van de RWTH voor een sterker internationale oriëntatie. Barbara: “Ik hoop dat meer studenten uit Nederland, België en Frankrijk naar Aken komen. Aken heeft zeker potentieel om grotere groepen studenten uit het buitenland aan te kunnen trekken. Uit Europa, maar ook uit China. Aken wil een internationaler profiel en het introduceren van de Engelstalige masteropleiding in natuurkunde is een soort pilot programme. Andere vakgroepen zoals wiskunde of scheikunde zouden ook die richting op kunnen gaan.”
Naast alle inhoudelijke redenen om in Aken te studeren is het ook nog eens een hele leuke studentenstad. Marlou: “Ik denk dat een kwart van de bevolking student is. Er is in het centrum ook één straat, de Pontstraße, waar alleen maar restaurantjes, cafés en clubs zijn vol met studenten.” Een verenigingsleven zoals in Nederland is er niet echt. In plaats daarvan wordt er heel veel georganiseerd in de Studentenwohnheime. Daar zijn dan feestjes in de WG’s of een groot zomerfeest. In het zomersemester zijn we vaak aan het barbecueën. En daar kun je dan altijd gewoon bij komen zitten. Het is een hele open, gemoedelijke sfeer.”
En als je soms toch heimwee naar Nederland hebt, dan is dat nooit ver weg. Marlou: “Op zondag fiets ik vaak even over de grens naar de Albert Heijn omdat de winkels dan dicht zijn in Duitsland.”