"Het klassieke muzieklandschap is in Duitsland een stuk beter dan in Nederland"

Pieternel studeerde in het studiejaar 2019/2020 Muziek (klassiek viool) aan de Hochschule für Musik “Hanns Eisler” in Berlijn als onderdeel van haar studie aan het Koninklijke Conservatorium Den Haag. Voor één semester ontving zij het DIA-Stipendium. Het tweede semester heeft zij vanuit Nederland moeten volgen vanwege de coronapandemie.

Hoe is jouw studie in Berlijn bevallen?

Mijn periode op de Hochschule für Musik “Hanns Eisler” in Berlijn is heel goed bevallen. Er zijn zeker betere en mindere momenten geweest, maar al met al is het een hele bijzondere ervaring geweest waardoor ik heel erg ben gegroeid. Aangezien ik al muziekvakken had gevolgd op een Nederlands conservatorium, wist ik wat ik qua inhoud kon verwachten. De terminologie en theoretische benadering is in Duitsland wel net iets anders, maar daar was ik vrij snel aan gewend. En het niveau van de vakken en van de instrumentalisten was een stuk hoger dan in Nederland en de studenten waren ook competitiever. 

Het feit dat de vakken in het Duits werden gegeven was een uitdaging. In het begin was het best lastig te volgen, maar naarmate de tijd vorderde en ik steeds bekwamer werd in het Duits ging het steeds makkelijker. Dit kwam mede dankzij Duitse taallessen die ik kon volgen op de school.

Ik heb ook aan een orkestproject mee mogen doen, waarbij we een concert gaven in het Konzerthaus Berlin. Dat was misschien wel het hoogtepunt van mijn hele verblijf. Om samen te spelen met mensen met  verschillende achtergronden die allemaal op zo’n hoog niveau musiceren, was erg speciaal. 

Hoe was het om in Berlijn te wonen? 

Berlijn is een enorm diverse stad en het was een heel bijzondere ervaring om in zo’n wereldstad met miljoenen inwoners te wonen. In mijn dagelijks leven waren er een paar grote verschillen in vergelijking met Nederland. Ten eerste was ik natuurlijk weg van vrienden en geliefden, wat ik soms best lastig vond. Ik reisde vaak heen en weer met de trein en bus en gelukkig konden zij ook regelmatig langskomen. 

Ten tweede was het een compleet nieuwe stad, met van alles te ontdekken zoals het Festival of Lights, Oktoberfest, Tag der Deutschen Einheit, de marathon, het Illuseum Berlin, concerten, kerstmarkten, de Berlinische Galerie en de Flohmarkt in het Mauerpark. Ik vond het met name bijzonder om in mijn dagelijkse leven overal stukken van de gevallen Berlijnse Muur tegen te komen, alsof je door de geschiedenis heen loopt. Op een dag fietste ik een route waarbij ik 10 minuten lang ‘over’ de Muur fietste. Ik voelde me toen ontzettend dankbaar voor mijn vrijheid. 

Hoe kreeg je te maken met de coronamaatregelen?

Het tweede semester werd door de coronamaatregelen helaas online aangeboden en heb ik vanuit Nederland gevolgd. Dit was uiteraard een drastische verandering. Het was lastig om het ‘gevoel’ te behouden van in het buitenland studeren. Maar doordat de lessen in het Duits waren, lukte dat nog best aardig. 

Het duurde vrij lang voordat een systeem voor online onderwijs werd gevonden en gecommuniceerd, waardoor het semester een paar weken later begon dan gepland. Deze weken werden aan het einde gelukkig ingehaald. Het online onderwijs werkte verder goed. Al met al ben ik heel blij dat ik in ieder geval het eerste semester in Berlijn heb mogen wonen!

Heb je tips voor andere studenten die naar Berlijn gaan?

Blijf ontdekken! Ook al ben je na een paar weken in een stad ‘gesetteld’ en is de initiële spanning er vanaf, verlies niet uit het oog dat je in een geweldige stad woont. Durf uit je comfortzone te stappen en zoveel mogelijk nieuwe mensen te leren kennen, want je zult ze nog lang blijven spreken. Specifiek voor Berlijn zou ik aanraden om concerten te bezoeken! Bijvoorbeeld in Konzerthaus Berlijn, Berliner Philharmonie of de Pierre Boulezsaal. En er zijn veel mooie bezienswaardigheden zoals de Gendarmenmarkt en de Museuminsel. 

Voor studenten die gaan studeren aan de “Hanns Eisler” school kan ik als tip geven om zoveel mogelijk mee te doen met activiteiten die georganiseerd worden voor en door studenten. Ook al kun je thuis studeren, ga zoveel mogelijk naar de school om daar te studeren, dan kom je meer mensen tegen en kun je samen de pauzes doorbrengen. Laat je niet intimideren door het hoge niveau van de voorspeelklassen, probeer er juist positiviteit en motivatie uit te halen! Wees open naar andere studenten over dingen die je lastig vindt; iedereen zit in hetzelfde schuitje en er zijn meer like-minded mensen dan je denkt.

Het was een onvergetelijke ervaring die ik voor geen goud had willen missen. Ik ben enorm gegroeid als persoon en heb mezelf beter leren kennen. Ik heb nu een duidelijker beeld van wat ik wil. 

Wat wil je gaan doen na dit semester? 

Ik ga eerst mijn studie afmaken in Nederland, verder heb ik nog geen concrete plannen. Misschien zou ik mijn master in het buitenland willen doen, wellicht ergens in Duitsland. Wie weet! Het klassieke muzieklandschap is namelijk een stuk beter in Duitsland dan in Nederland: er is meer waardering, zowel door de bevolking als door regering. Klassieke muziekinstellingen en projecten krijgen vaker subsidie, er zijn beter betaalde (orkest)banen en heel veel orkesten van hoog niveau. Ik wil sowieso vaak naar Berlijn terugkeren om vrienden op te zoeken en weer in de stad te zijn om herinneringen op te halen. Het was mijn thuis voor een halfjaar en heb zeker het gevoel dat ik een band heb opgebouwd met de stad.