"De taal hoeft absoluut geen barrière te zijn"
Interview met Stijn Kox, in 2008-2012 student in Berlijn.
Waarom had je besloten om een complete bachelor in Duitsland te gaan doen?
Na mijn middelbare school had ik het wel een beetje gehad met Nederland. Ik wilde graag naar het buitenland en ik wist dat ik politicologie wilde studeren. Mijn ouders hadden al enkele jaren een vakantie-appartement in Berlijn waar ik al meerdere malen was geweest. De stad kende ik daarom al redelijk en zodoende besloot ik om in Berlijn te gaan studeren. Bovendien stond Politicologie aan de FU heel goed aangeschreven.
Hoe stond het met je Duits voor je naar Duitsland ging?
In het begin is het misschien wel lastig, maar door dat stadium ga je vrij snel heen als je alleen maar omringd wordt door Duitse medestudenten. In het eerste jaar is mijn Duits enorm vooruit gegaan. Ik zou dan ook willen zeggen tegen andere studenten dat de taal absoluut geen barrière hoeft te zijn om in Duitsland te gaan studeren.
Hoe ben je aan een kamer gekomen?
Ik heb al die tijd in het appartement van mijn ouders gewoond. Ik had dus geluk dat ik al een kamer had voordat ik er heen ging.
Heb je nog gebruik gemaakt van beurzen of andere financiële hulpmiddelen om je studie te bekostigen?
Ik had al een gratis kamer en je hoeft geen collegegeld te betalen aan de FU. Verder kon ik mijn OV-reiskaart ruilen tegen een vergoeding en kon ik mijn studiefinanciering voor uitwonende studenten meenemen. Op die manier had ik ongeveer 350 euro per maand en daar kon ik redelijk van rondkomen.
Hoe zag de studie aan de FU eruit en op welk vlak lag je interesse binnen de studie?
De bachelor bestaat uit een Grundstudium (jaar 1 +2) en een Hauptstudium (jaar 3). Verplicht zijn in het Grundstudium vijf vakken die de hoofdvelden van de politicologie afdekken plus twee methodologische vakken. Mijn focus lag op politieke theorie, die was voor mij het nieuwst en het meest diepgravend, vooral in het begin van mijn studie. Op het eind ben ik me pas meer voor steden gaan interesseren. Ik volg inmiddels een master Urban Studies. Overigens studeer je in de bachelor politicologie vooral in de breedte, wat volgens mij ook een van de sterke punten van de studie aan de FU is.
Hoe vond je het onderwijs en het contact met docenten aan de FU in Berlijn?
Het onderwijs bij Politicologie aan de FU is heel vrij en bestaat voornamelijk uit werkgroepen. Er is eigenlijk nauwelijks een vast curriculum en in het begin bezoek je gewoon heel veel verschillende colleges om uiteindelijk verder te gaan met de vakken die je interessant vindt. Met die vrijheid moet je wel om kunnen gaan en dat is makkelijker als je enigszins weet wat je wilt. Er is niemand die checkt of je wel zoveel punten per semester haalt of de colleges bezoekt.
De docenten in de bachelor zijn meestal promovendi. Die zijn vaak makkelijk benaderbaar en een felle discussie op gelijkwaardige basis is prima te voeren. Hoogleraren zijn in Duitsland misschien wat minder makkelijk benaderbaar. Maar het valt uiteindelijk mee; de structuur vind ik in Duitsland in ieder geval een stuk minder hiërarchisch dan bijvoorbeeld in Frankrijk, waar ik ook gestudeerd heb.
Hoe was het uitgaansleven in Berlijn?
Het studentenleven is niet zo georganiseerd als in Nederland. Je vindt er dan ook geen studentenverenigingen en er wordt op dat vlak eigenlijk niets vanuit de FU zelf voor studenten georganiseerd. De stad Berlijn heeft echter meer dan voldoende uitgaansmogelijkheden om ten volste van het studentenleven te genieten. Doordat ik mijn hele bachelor in Berlijn volgde, had ik op een gegeven moment een vaste groep mensen waarmee ik op stap ging. Dat is dan ook het grote voordeel als je een complete studie in Duitsland doet. Je kunt er meer blijvende sociale contacten opdoen dan als je er maar één semester verblijft.
Ben je van plan om in de toekomst weer terug te keren naar Duitsland?
Ik doe dus op dit moment een master Urban Studies, een joint programme van de universiteiten van Brussel, Parijs, Kopenhagen en Madrid. Het is wel enigszins vermoeiend om telkens te verhuizen, dus ik zou hierna sowieso wel langer op één plek willen blijven wonen. Wellicht wordt dat Berlijn, maar waarschijnlijk niet, aangezien dat vakspecifiek weer een stuk minder voor de hand ligt. Voor stadsplanning is Berlijn namelijk niet zo geschikt – ik ben niet zo positief over de richting waarin Berlijn zich op dit moment ontwikkelt –, dus misschien keer ik wel weer gewoon terug naar Nederland.