Interviewreeks: volg vijf Nederlandse studenten in Duitsland
Deel 4 - De laatste weken
*Danny heeft zijn studieperiode in Duitsland eerder afgesloten: lees hier waarom.
Lees hier deel 1 van de interviewreeks over de voorbereiding.
Lees hier deel 2 over de eerste weken in Duitsland.
Lees hier deel 3 over de tussenstand na een paar maanden.
Jullie zijn je studieperiode of onderzoek nu aan het afsluiten. Hoe is dat in Duitsland?
Steef: Ik vind de tentamens hier in München heel anders dan in Nederland. Je volgt een semester lang vijf verschillende vakken en wordt uiteindelijk voor elk vak met één tentamen getoetst. Dat was voor mij nieuw. In Nederland krijg je vaak meerdere opdrachten per vak. Hard studeren voor je tentamens is hier dus zeker noodzakelijk. Dat vond ik trouwens helemaal niet erg! We zaten bijna elke dag in de bibliotheek met meerdere mensen te leren, met tussendoor koffie of lunch. Erg grappig was dat je in de bibliotheek geen tas of eten mee mocht nemen, dus moesten elke dag met een mandje naar binnen lopen, alsof je in de supermarkt was. Iets anders wat ik niet gewend was: tijdmanagement tijdens het tentamen is erg belangrijk. Je hebt ten eerste minder tijd dan in Nederland en ten tweede wordt er van tevoren verteld dat er altijd meer vragen zijn dan er tijd is. Je moet dus de keuze maken tijdens je tentamen welke vragen je wel en welke je niet gaat beantwoorden. Behoorlijk stressvol. Daarbij had ik als uitwisselingsstudent een extra handicap omdat al mijn tentamens in het Duits waren. Ook al ben je met alle termen en zinsconstructies bekend, duurt het in een vreemde taal toch wat langer voordat je alles gelezen en begrepen hebt. Desondanks zijn de tentamens tot nu toe goed gegaan en verwacht ik alles wel gehaald te hebben.
Paulien: Ik moet nu voor de ethische commissie een Duitstalig voorstel voor een vervolgonderzoek schrijven. Ik heb een B2 cursus Duits gedaan en kan me in het dagelijks leven prima redden met mijn Duits, maar een wetenschappelijk-ethische tekst schrijven is wel een flinke uitdaging! In Wageningen ben ik dit anders gewend, daar worden dit soort voorstellen altijd in het Engels geschreven, de gangbare wetenschappelijke voertaal.
Merel: Ik heb twee modules afgesloten met een take-home examen met vragen over de hoorcolleges en werkcolleges die ik heb gevolgd. Ik had een week de tijd om deze vragen te beantwoorden en in essayvorm weer in te leveren. Ik heb ook wel eens zo’n take-home examen in Nederland moeten maken, dus dit is wel redelijk vergelijkbaar. Wat ik wel weer typisch vond, is dat je dit niet online inlevert. Ze willen alles in papiervorm van je hebben.
Richt: Ik heb hier in Duitsland mijn stageverslag geschreven, wat vergelijkbaar is met mijn masterthesis is Nederland. Omdat er in mijn type onderzoek meer "internationale" regels gelden voor de opbouw van zo’n verslag, is het precies zoals ik het in Nederland had gedaan.
Hadden jullie nog tijd over om iets leuks te ondernemen? Wat kunnen jullie andere studenten aanraden?
Paulien: In Leipzig is er zoveel te doen in de zomer! In de winter trouwens ook. Het is echt een cultureel bruisende stad. De afgelopen weken was ik bijvoorbeeld op een alternatief dancefestival hier in de buurt en bij verschillende concerten in het park. In Leipzig zijn er ook heerlijke meren met strandjes om te zwemmen. En je kunt hier in de omgeving goed fietsen, langs rivieren, meren en door het bos.
Steef: Hoewel je in de zomer hier vaak moet studeren, moet je niet vergeten om af en toe ook even te relaxen in de Englischer Garten met een verfrissende duik in de Eisbach. Daarnaast is het een prima afleiding om na het leren even een terras of Biergarten te bezoeken of te barbecueën in een park of bij iemand op het balkon. Verder vond ik het heel leuk om met een groep Erasmusstudenten uit München net voor het begin van de tentamenperiode naar Dresden te gaan voor het ESN (Erasmus Student Network) event. Daar waren we met ongeveer 500 Erasmusstudenten uit verschillende steden in Duitsland. Er waren veel leuke activiteiten zoals een interactieve stadsrondleiding, een flag parade en verschillende feesten. Ideaal om op een heel andere manier een stad te verkennen en leuk om Erasmusstudenten uit andere steden te leren kennen. En ik ben op vakantie geweest in Praag en Boedapest met Erasmusstudenten die ik in München heb leren kennen. Dat was vooral leuk omdat één van hen uit Boedapest kwam en ons dus alle leuke plekjes van de stad kon laten zien.
Merel: Ik heb in Berlijn ontzettend veel leuke dingen gedaan en de keuze is reuze! Elke zondag kan je wel ergens op een pleintje een Flohmarkt vinden. Daarnaast vindt er heel veel buiten plaats. Zo zijn er elke avond buiten theatervoorstellingen in het Monbijoutheater en kan je elke avond wel genieten van een goede film in één van de Freiluftkinos die Berlijn telt. Berlijn is ook rijk aan veel mooie meertjes waar veel mensen naartoe trekken wanneer het mooi weer is.
Richt: Ik kan andere studenten het strand hier in Rostock aanraden. Er zijn veel mooie wandel- en fietspaden langs het strand. Je kan hier ook makkelijk en redelijk goedkoop met zeilboten meen om een dagje op zee mee te zeilen. Als ik binnenkort klaar ben, wil ik dat graag doen.
Zijn jullie van plan om nog langer in Duitsland te blijven of er opnieuw naar terug te keren?
Richt: Drie weken terug heb ik een sollicitatiegesprek gehad in Göttingen, waar ik ook ben aangenomen voor een PhD-positie. Vanaf 1 oktober zal ik dus nog minimaal drie jaar in Duitsland onderzoek doen en wonen. Ik kijk er erg naar uit, de stad lijkt me ook interessant en leuk. Na München en Rostock ga ik nu in centraal Duitsland wonen en er is daar in de omgeving ook genoeg te zien. Ik heb er zin in!
Paulien: Ook ik heb besloten langer in Duitsland te blijven. Uit mijn pilotstudie kwam niet wat we gehoopt of verwacht hadden, maar het bracht wel nuttige kennis voor een betere vervolgstudie. Ik wil nu voor die vervolgstudie nog hier in Leipzig blijven omdat ik het gevoel heb dat ik hier nog lang niet uitgeleerd ben. Om hier te kunnen blijven zoek ik nu naar een nieuwe onderzoeksbeurs.
Steef: Helaas kan ik momenteel niet langer in Duitsland blijven omdat ik in Nederland ben begonnen met mijn bachelorthesis, maar ik wil zeker terug naar Duitsland! Ik zit er nu over te denken om in mijn master een stage te gaan doen in Duitsland of om voor mijn afstudeerproject naar Duitsland te gaan. Zo kan ik nogmaals een half jaar terugkeren naar Duitsland. Graag zou ik weer teruggaan naar München, maar ik hou in ieder geval alle opties open om ook andere steden te ontdekken.
Wat voor praktische dingen moesten jullie regelen aan het einde van je verblijf?
Richt: Ik moet hier in Rostock niet meer zoveel regelen. Ik moet me alleen nog afmelden bij de gemeente. Omdat ik in Göttingen ga wonen, begint het hele proces van kamers zoeken etc. nu weer opnieuw. Omdat ik daar nu ook ga werken, zal ik ook meer dingen moeten regelen qua verzekeringen en dergelijke. Daar ben ik de komende tijd nog wel druk mee.
Steef: Voor het afronden van het Erasmussemester moet ik een paar documenten invullen en laten ondertekenen door de TUM. De universiteit schrijft uitwisselingsstudenten zelf uit, dus daar hoef ik verder niks aan te doen, wat erg fijn is. Ik moet me alleen uitschrijven als bewoner van München, maar verder is voor mij alles geregeld om terug te gaan naar Nederland.
Paulien: Aangezien ik ook in Nederland aan de universiteit werk, moet ik steeds een kamer onderhuren voor de weken dat ik in Nederland werk. Werken aan twee universiteiten in twee verschillende landen vraagt een hoop regelwerk: zo moest ik bijvoorbeeld zorgverzekeringen afsluiten in beide landen en ook belastingaangifte doen in beide landen.
Ten slotte, wat zouden jullie studenten aanraden die het komende wintersemester naar Duitsland gaan?
Merel: Het ligt er natuurlijk aan waar je in Duitsland zit, maar ik heb gehoord dat vergeleken met de Nederlandse winters de winters in Berlijn wel streng kunnen zijn! Daarnaast heb ik soms gemerkt dat mijn Duitse medestudenten niet snel op me afstapten en wat afstandelijker waren. Dus zet zelf de eerste stap en spreek mensen aan, ook al voel je je misschien nog niet zo vertrouwd met de Duitse taal. En dat brengt mij op het laatste punt: durf fouten te maken. Ik hield in het begin soms liever mijn mond dicht, omdat ik bang was dat ik grammaticale fouten zou maken. Deze insteek bracht me alleen totaal niet verder en hield me zelfs een beetje tegen. Pas op het moment dat ik me realiseerde dat fouten maken soms juist heel zinvol kan zijn en je daar alleen maar van leert, ging mijn taalvaardigheid met sprongen vooruit.
Steef: Ook ik heb gehoord dat het in München behoorlijk koud kan worden in de winter. Kleed je dus goed aan! Houd er ook rekening mee dat je kamer goed te bereiken is met het openbaar vervoer en vergeet vooral je skispullen niet. Vanuit München sta je namelijk al binnen een uur op de skipiste!
Richt: Naar het buitenland gaan bekent dat je in het begin ook regelmatig alleen zal zijn. Durf je huis uit te stappen en ga naar de bioscoop, het theater en bezoek musea en andere steden. Het is namelijk zo zonde om alleen maar binnen te blijven en Netflix te kijken, omdat je het niet durft om alleen iets groots te ondernemen.
Paulien: Doe in elk geval een intensieve taalcursus voordat je naar Duitsland vertrekt. Communicatie is het allerbelangrijkste om je te kunnen redden en om vrienden te maken en je thuis te voelen. Verder is het belangrijk alle administratieve zaken goed uit te zoeken. Het is goed om te weten wat je moet regelen in welk land, zodat je dingen die in Nederland geregeld moeten worden al voor je vertrek gedaan hebt. Ik kwam er bijvoorbeeld achter dat niet alle Nederlandse instanties vanuit het buitenland te bereiken zijn. Alle andere dingen zou ik gewoon lekker op je af laten komen. Een open blik houden is belangrijk om je te laten verrassen!
